dinsdag 26 november 2013

uitstapje naar de buren

Zondag 24 november 14.00 u 

Regenachtig, temp. rond de 7 graden, vrijwel windstil.

 
 
Zondagmiddaguitstapje naar Elba met Rob en het hondje. Het weer valt tegen: niet echt koud maar wel steeds een bui. Je kunt zien dat er al een paar nachtvorstjes geweest zijn, bomen en struiken worden nu snel kaler. Afgezien van wat konijnenkeutels, verse molshopen en uiteraard de vele koeienflatsen van de Gallowayrunderen niet erg veel dierenactiviteit te bespeuren. Een paar ganzen vliegen over. De Galloways hebben zich teruggetrokken, de paarden heb ik helemaal nog niet gezien dit najaar.
Hier en daar is nog wel wat kleur in het veld.
Het stoort me wel dat ik niet weet welke struik het is. Wachten tot het voorjaar dan maar als alles weer uitloopt.
 
We hebben het snel gezien en gaan een uitstapje maken: via de veerpont Berg aan de Maas  naar
natuurcentrum De Wissen bij Stokkum Belgie. Tenslotte staat het gebied Elba niet op zichzelf maar is onderdeel van het veel grotere Grensmaasgebied.
 
Voor Nederland vind ik veel informatie op www.maasinbeeld.nl en voor BelgiĆ« is dat op  www.limburgs-landschap.be
 
 
Overzichtskaartje gedeelte Grensmaasgebied: Elba aan de Nederlandse zijde vlakbij het Belgische Negenoord/Kerkeweerd.
 
Aan de rand van dit gebied bevindt zich Natuurcentrum De Wissen:  hier vind je uitgebreide infocentrum over de Maas: de rivier wordt gevolgd van bron tot monding en je kunt het Maaswater letterlijk ervaren. 
Erg leuk ook om hier met kinderen heen te gaan.Er draait ook een prachtige film over de rivier, hier een kort fragment daaruit:       http://www.dewissen.be/images/maasfilm.mpg
 
Verder huisvest De Wissen het Vlechtwerkmuseum: de plaats Stokkum was ooit een bloeiend centrum van vlechtnijverheid. Stokkem had al in 1244 stadsrechten en bezat een belangrijke burcht. In het dorp zijn nog wat resten van de stadsmuren te vinden.
 
In de uiterwaarden langs de Maas werden wilgen geplant. Wilgentenen, ook wel Wissen genaamd, werden volop gebruikt voor het maken van manden.
 
 

Ook nu nog zie je als je door het gebied loopt veel wilg langs de Oude Maas, altijd nog gebruikt voor de mandenmakerij.
 
 
 
In De Wissen worden regelmatig demonstraties en cursussen Mandenvlechten georganiseerd.
Elke zomer op de zg. smokkelmarkt in Stokkem is veel te zien van de vlechtwerktraditie, de huizen zijn  versierd met vlechtwerk en er zijn demonstraties.  
 
 

 
Tot ongeveer 1740 stroomde de Maas langs Stokkem richting Oud Dilsen. Later verlegde de rivier nog een aantal keren haar stroom en Obbicht, gelegen vlakbij Grevenbicht, kwam aan de andere kant van  de Maas te liggen. Het zogenaamde eiland tussen de Oude Maas en Nieuwe Maas werd Negenoord genoemd. Een verklaring van deze naam kan zijn: een oord of oortje was een koperen munt, een vierde stuiver. Tijdens het Franse bewind werd het eiland - voormalig kloosterbezit - verkocht voor het luttele bedrag van negen oortjes.
Het gebied werd decennialang gebruikt als landbouwgebied.
Na tientallen jaren van grindontginning ontstonden in Negenoord verschillende grote en diepe plassen.
 
De Belgische natuurorganisatie Limburgs Landschap kreeg in 1996 het beheer over het deelgebied Kerkeweerd en in 2011 werd er nog 151 ha. aangekocht van de gemeente Dilsen-Stokkum, zodat Negenoog-Kerkeweerd nu een groot natuurgebied is.
Meteen werd gestart met de begrazing door Konikpaarden en Gallowayrunderen.  Deze dieren die helemaal zelfredzaam zijn, zorgen er voor dat er een mooie structuur ontstaat in het landschap: open plekken, bosjes en grote delen waar allerlei soorten kruiden zich kunnen ontwikkelen.
 
 
 
De Konikpaarden zijn niet al te schuw, eigenlijk ook wel wat nieuwsgierig. En dan zie je ineens dat de manen vol zaaddozen van de Grote Klit zitten. Die zijn goed zichtbaar omdat ze tamelijk groot zijn; ik denk dat er nog wel meer zaden in zullen zitten. Zo zorgen de dieren mee voor de verspreiding van zaden!
 
 
 
 
Kerkeweerd is een van de meest soortenrijke gebieden van het Maasdal. Er komen bijna 400 plantensoorten voor en veel bijzondere insecten: kleine parelmoervlinder, blauwvleugelsprinkhaan, zuidelijke heidelibel en bruine korenbout. Het gebied is in alle jaargetijden de moeite van een bezoek zeer waard. er wordt dan ook veel gewandeld en er wordt ook veel gebruik gemaakt van de fietspaden die om het gebied heen zijn gelegd.
 
Er is zelfs de mogelijkheid in de zomer een kampeervlot te huren: kamperen op het water in dit prachtige gebied. Dat lijkt me wel wat!
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 



maandag 18 november 2013

Start Natuurplek

Vandaag begon ik met mijn opdracht voor de cursus Natuurgids IVN:

Een jaar lang een stukje natuurgebied volgen en beschrijven wat er zoal te beleven is.

Daarvoor heb ik het gebied Elba gekozen: onderdeel van de Grensmaas.           Het gebied ligt ter hoogte van Grevenbicht en is eigendom van Natuurmonumenten. In dat hele Grensmaasgebied gebeurt nogal wat; er wordt binnen het Grensmaasproject hard gewerkt aan verandering en verbetering van de loop van de Maas maar ook aan de natuur langs de rivier.


 

Het is voor mij geen onbekend gebied; sinds een paar jaar loop ik er vaker rond, omdat er voor mij interessante kruiden groeien.

Voorafgaand aan deze IVN cursus volgde ik de opleiding tot Herborist, vandaar!

Vandaag, ondanks dat het gebied niet nieuw is, de eerste kennismaking in het kader van de studie-opdracht. ik word vergezeld door Pepe, die het ook erg interessant vindt allemaal.
 
 
En hoe dat nou zit met Sint Jan op Elba? Tja, dat komt vanzelf.
                                                  
maandag 18 november - 14.00 u.
rustig herfstweer, af en toe wat motregen. buitentemp. 5 graden.
het is heel stil in het gebied, geen bewegingen of geluiden van dieren, een heel enkele vogel af en toe. De Maas staat vrij hoog, ik kan niet over de kiezelbedding lopen vandaag.
 
 
 De meeste planten zijn verdord en niet goed herkenbaar maar een paar vallen toch op met een duidelijk herkenbaar silhouet:
 
Grote Klis ofwel Grote Klit, Kliskruid:  Arctium lappa L.
De plant komt hier volop voor.
 
Pepe heeft er vandaag ook kennis mee gemaakt, niet tot zijn plezier: na een tijdje wil hij niet meer lopen en blijken er hele kluwens zaaddozen van deze plant aan zijn poten te hangen. Heeft ie de rest van de dag nog werk mee gehad!
 
 
                                                         
en dan natuurlijk de Kleine Kaardebol: Dipsacus pilosus L.
De plant staat op de rode lijst (beschermde plant) maar is hier  behoorlijk aanwezig.
 
 
 
Rondom de poel zijn nog een paar rode stengels van de reuzenbalsemien, Impatiens glandulifera, te vinden. In de zomer staat het vol met deze plant met prachtige paarse bloemen. Toch wordt niet iedereen hier blij van. Reuzenbalsemien heeft zich de laatste jaren enorm verspreid en kan hier en daar wel wat schade veroorzaken. er wordt dan ook wel gekeken naar bestrijden van deze plant maar ook daarover zijn de discussies gaande. Ik vind zelf dat de plant wel erg gaat overheersen, zeker ook op deze plek. maar nu is er niet veel van over.
 
Hier en daar toch nog iets bloeiends: een flinke pol witte dovenetel, een enkele kamilleplant, en jawel, daar is ie:
 
Sint-janskruid - Hypericum perforatum L.
in dit jaargetijde haast niet te herkennen, maar dit exemplaar heeft nog wat groen blad en 1 klein bloemetje.
Een prachtige plant waar veel over te vertellen is. vandaar mijn blognaam.
 
Na wat speurwerk vind ik uiteindelijk aan de rand van het terrein toch een paar van de Gallowayrunderen die hier volop rondlopen. Ze liggen er heel ontspannen bij. Ik kan niet te dicht bij komen, zeker niet met de hond, maar ik vermoed dat hun vacht ook vol zit met de zaaddozen van de Grote Klis.