Kleuters in de Heemtuin Munstergeleen

 

 

28 mei  - Schoolexcursie Heemtuin Munstergeleen

De afgelopen weken had ik wat minder tijd voor Elba: veel voorbereidingen voor mijn IVN-stageproject en lang weekend in Zeeland geweest.

Maar daar zijn ook wel wat leuke dingen over te melden.

 

Voor de IVN-stage, een kruiden-doe-dag mee voorbereiden in de Heemtuin Munstergeleen, heb ik bij een schoolexcursie meegekeken op 28-05.

 

De excursie was aangevraagd door een school in Doenrade: zo’n 30 kinderen tussen 4 en 6 jaar.

Ik vond het een mooie gelegenheid om een excursie mee te maken en om wat beter bekend te worden met de Heemtuin. Het was toch al een tijdje geleden dat ik in de tuin had rondgekeken. Een leuke extra ervaring in mijn stage.

De dag ervoor was het de hele dag regen, maar vandaag prima weer: wel bewolkt, af en toe een beetje zon en zeker niet koud. Een graad of 16-17 rond 10.00 u

Ik parkeerde mijn auto op de Windraak, begon aan de wandeling naar de tuin en het ging meteen mis: na een tijdje liep ik helemaal bovenop de Windraak tussen de velden en dat was niet helemaal de bedoeling. Het zal weer niet waar zijn! Bordje heemtuin gemist. Een wandel-gps zou aan mij heel erg besteed zijn!

Nou ja, ik had genoeg tijd en het was een mooie wandeling.

 

 

Een aardige hardlopende jongeman wees me de goede weg en zo kwam ik toch mooi op tijd, samen met de gidsen die op de fiets kwamen, in de tuin aan.

De kinderen kwamen met de bus en omdat zij ook nog vanaf de parkeerplaats moesten lopen hadden wij genoeg tijd om koffie te drinken. En de vlierbloesempannenkoekjes te proeven die Toos voor de kruidendoedag gemaakt had. Lekker!

Intussen werden de infoborden op de betreffende plek gezet, loeppotjes en vergrootglaasjes klaargezet en Toos en ik schepten wat waterdiertjes uit de vijvers in 2 bakken om goed te kunnen bekijken: poelslakken, schaatsenrijdertjes, libellelarven enz.

We zochten eigenlijk ook een salamander maar die vonden we niet.

Kikkers hoefden we niet te vangen, die waren heel goed in de vijvers te zien en te horen.

 

In de maand mei wordt  de groene kikker actief en het was daarom in de vijver een drukte van belang. De mannetjes gaan op zoek naar een vrouwtje en daarom hoor je ze flink kwaken en je ziet de grote witte kwaakblaas verschijnen als ze hun territorium willen verdedigen. 
De kleinere mannetjes laten zich op de rug van een vrouwtje rondsjouwen tot zij eitjes legt en hij meteen erbij is om deze te bevruchten. Eitjes van groene kikkers worden niet in een grote berg op het wateroppervlak gelegd zoals bij de bruine kikker in maart, maar liggen in klompjes aan een waterplant onder water bij elkaar. De metamorfose duurt 3 maanden. Dus pas vanaf september zijn het echte kikkertjes.
 

Toen de kinderen gearriveerd waren kregen ze eerst een algemene uitleg: heel kort stukje geschiedenis over de Heemtuin en wat aanwijzingen: bij je groepje blijven, je mag van alles vragen en let op waar je loopt want met dit natte weer zitten overal slakken.

Er waren 6 gidsen aanwezig: Toos, Betty, Anne, Els, Fred en Ben. Ik liep de excursie mee met Betty.

 We hadden een groepje van 6 kinderen met daarbij 1 van de mama's.

Eerst bij de vijvers kijken: de kinderen hadden al snel de kikkers in de gaten en vroegen er van alles over. Sommigen wisten er zelf ook best veel over te vertellen.

 

 

 

Vervolgens ging het door de holle weg: een spannend stukje tuin. Beetje donker, nat, en ook zelfs wat kouder als bij de vijvers, ontdekten de kinderen.

 

 

 Juf Betty legde uit hoe het zat met de sporen die aan de onderkant van de varenbladeren zitten: ze vallen op de grond en dan kan er weer een nieuw varenplantje groeien.
Sommige zaden blijven aan de vacht van dieren zitten, of aan onze kleren of zelfs onder onze schoenen. of ze worden door de wind weggeblazen zoals bij paardenbloemenzaadjes.

Zo komen op een andere plek zaadjes terecht en groeien daar ook weer plantjes.

 

 

 

 We liepen verder en kwamen bij de bijenstal waar meester Fred over de bijen vertelde.

De kinderen vroegen honderduit natuurlijk: gaan ze ons steken, het lijken wel wespen, ik vind ze eng.

Meester Fred legde uit dat bijen helemaal niet zo gevaarlijk zijn en echt niet zomaar naar je toe komen om te steken, dat ze heel belangrijk zijn voor bloemen en planten en dus eigenlijk ook voor mensen. Als er geen bijen zijn gaan bloemen helemaal niet bloeien en krijgen we geen lekker fruit. Hij vertelde ook dat bijen ons lekkere honing kunnen geven die heel gezond is.

Hij vertelde ook iets over het leven van de bijen: er zijn 3 soorten: vrouwtjes, die heten werkbijen en  daar zijn er het meeste van, mannetjes: darren, daar zijn er veel minder van, en een koningin: elk bijenvolk heeft maar 1 koningin. Als er nog een koningin geboren wordt, gaat het mis; dan vliegt er eentje uit de kast met een heleboel bijen , die gaan dan bijvoorbeeld in een boom hangen met z’n allen en dat noem je een zwerm.

 

 

We bekeken ook een raam uit een bijenkast: daar zitten allemaal kleine hokjes in, daar groeien eitjes in totdat ze een bij geworden zijn maar daarin wordt ook honing verzameld en bewaard voor de winter. Net zoiets als eekhoorns die nootjes en eikels verzamelen en verstoppen voor de winter. 

 

 Weer verder door de tuin en we kwamen langs planten die gevaarlijk zijn, daar vertelde juf Betty ook wat over: je moet  nooit zomaar planten plukken die je niet kent, altijd eerst vragen aan mama of iemand anders of die goed zijn.

De boerengaard.

 

 

In de heemtuin is ook een ouderwetse boerentuin gemaakt. Daar groeien allemaal groentes en kruiden van vroeger. Sommige kennen wij ook allemaal goed, zoals aardbeien.

Juf Betty legde nog eens uit dat bijen voor die aardbeien heel belangrijk zijn: de bijen zorgen ervoor dat de bloemetjes bestoven worden zodat er lekkere aardbeien gaan groeien.

 We zagen ook aardappelplanten en de kinderen mochten muntblaadjes ruiken en proeven (wie dat durfde) en daarna ook citroenmelisseblaadjes.

En toen was de tijd om. Iedereen verzamelen, de kinderen kregen nog een mooie kaart mee en moesten weer naar de bus lopen om terug naar Doenrade te gaan.
 

Ik nam nog even tijd een paar foto’s te maken. O.a. van deze prachtige mariadistel. Wel een heel mooi exemplaar; zelf heb ik er ook wel eens een paar gekweekt, maar nooit zo groot gekregen.

Het is een schitterende sierplant en een echte bijenplant.

 

 

 

De naam verwijst naar Maria, de moeder van Jezus. De legende zegt dat de witte vlekken op de bladeren veroorzaakt werden door Maria’s gemorste moedermelk.

De zaden van de Mariadistel worden medicinaal toegepast voor leverreiniging en bij chronische leverziektes. Ook is bekend dat de stof silibinine die in de plant voorkomt toegepast wordt bij vergiftiging door o.a. de groene knolamaniet en de vliegenzwam.

Verder heeft gebruik van mariadistel een cholesterolverlagende werking.

In het voorjaar is dan ook een kuurtje met thee van mariadistelzaden aan te bevelen. Het is wel een bittere thee zoals alle leverkruiden, dus combineren met andere kruiden en een lepeltje honing toevoegen!

Voor mij was het een erg leuke en leerzame ochtend. Ik leerde veel over alle biotopen die in deze heemtuin gecreëerd zijn. 

Fijn dat ik, als we eind juni de kruidendoedag hebben, ook wat meer weet over de tuin.

Bezoekers zullen die dag ongetwijfeld van alles vragen.

Ook leerzaam om mee te kijken hoe de gidsen werken met een groep jonge kinderen. Het ging allemaal heel ontspannen,  er was veel ruimte voor de vragen van de kinderen. Ze waren eigenlijk allemaal heel nieuwsgierig naar alles wat er te zien was. Het duurde alles bij elkaar ongeveer een uur, en het was voor de kinderen heel gevarieerd: dan weer luisteren, maar ook heel veel zelf onderzoeken en kijken.

Je merkt dat de kinderen soms verrassend veel weten of heel grappig uit de hoek kunnen komen als ze een beestje of plantje zien.

Ik zou me wel kunnen voorstellen dat het leuk is als de kinderen na afloop iets te drinken krijgen, een lekker siroopje is zo klaargezet lijkt me. Het is toch een hele ochtend voor die kleintjes.

 

Mijn dank aan de gidsen van de Heemtuin Munstergeleen.